Sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, może z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i oskarżonego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego między pokrzywdzonym i oskarżonym.
W sprawach z oskarżenia prywatnego na wniosek lub za zgodą stron sąd może zamiast posiedzenia pojednawczego wyznaczyć odpowiedni termin dla przeprowadzenia postępowania mediacyjnego.
Mediacja jest zalecana zwłaszcza wtedy, gdy sprawcę i pokrzywdzonego łączy znajomość, więzi pokrewieństwa lub sąsiedztwa, kontakty zawodowe.